Görme Alanı Testi Sonucu | Kör Nokta ve Glokom Testi Rehberi

Görme alanı testi, gözlerinizin "görebildiği dünyanın" kişisel bir haritasını çıkaran, basit ve ağrısız bir göz muayenesidir. Bu test, tam karşıya baktığınızda başınızı çevirmeden etrafınızda neleri görebildiğinizi ölçer. Görüşünüzdeki olası kör noktaları tespit ederek glokom, sarı nokta hastalığı veya nörolojik rahatsızlıklar gibi durumların erken teşhisine ve takibine yardımcı olur.

Gözleriniz Dünyanın Ne Kadarını Görüyor?

Şu an bu makaleyi okurken sadece kelimelere odaklanmış durumdasınız. Peki, gözlerinizin köşesinden odanızdaki masayı, duvardaki saati veya pencereden sızan ışığı fark edebiliyor musunuz?

Hayatınızı bir tiyatro sahnesi gibi hayal edin. Tam karşıya baktığınızda net olarak gördüğünüz her şey, sahnenin merkezindeki başrol oyuncusudur. Buna merkezi görüş diyoruz. Başınızı hiç oynatmadan, sahnenin kenarlarında, kuliste veya dekorların arasında fark edebildiğiniz o geniş alana ise çevresel görüş (periferik görüş) denir.

Görme alanı testi, işte bu sahnenin tamamının ne kadarını, ne kadar net görebildiğinizin detaylı bir haritasını çıkarır. Amacı, sahnenin herhangi bir yerinde siz farkına bile varmadan sönmeye başlamış ışıkları, yani kör noktaları (skotomlar) tespit etmektir. Bu kör noktaların şekli ve konumu, bir göz hastalığının veya hatta bir beyin rahatsızlığının görmenizi nasıl etkilediğine dair paha biçilmez ipuçları verir.

6 Farklı Görme Alanı Testi

Doktorunuz, ihtiyacınıza göre farklı hassasiyette testler kullanabilir. Endişelenmeyin, hepsi ağrısızdır ve size özel bir "yıldız avı" deneyimi gibidir.

1. Karşı Karşıya Testi (En Temel Tarama)

• Nasıl Bir Deneyim? Doktorunuzla yüz yüze oturursunuz. Tek gözünüz kapalıyken, doktorunuzun burnu gibi sabit bir hedefe odaklanırsınız. Doktor, yanlardan görüş alanınıza farklı sayılarda parmaklarını sokar ve sizden kaç tane gördüğünüzü söylemenizi ister.

• Amacı: Çevresel görüş hakkında hızlı ve kaba bir fikir edinmek için yapılan temel bir taramadır.

2. Amsler Izgarası (Merkezin Kontrolü)

• Nasıl Bir Deneyim? Ortasında bir nokta olan kareli bir kağıda (ızgaraya) bakarsınız. Göreviniz, çizgilerde herhangi bir dalgalanma, kırılma, bulanıklık veya kaybolan kare olup olmadığını tespit etmektir.

• Amacı: Özellikle yaşa bağlı makula dejenerasyonu (sarı nokta hastalığı) gibi merkezi görüşü etkileyen durumları evde takip etmek için kullanılan basit ve etkili bir araçtır.

3. Otomatik Statik Perimetri (Altın Standart)

• Nasıl Bir Deneyim? Bu en hassas testtir. Yüzünüzü kase şeklinde bir cihaza (perimetre) yaslarsınız. Tek gözünüz bir yama ile kapatılır ve daha net görmeniz için gerekirse gözünüze uygun bir lens yerleştirilir. Göreviniz, çanağın ortasındaki sabit hedeften gözünüzü ayırmadan, etrafta yanıp sönen minik ışıkları her gördüğünüzde elinizdeki düğmeye basmaktır.

• Önemli İpuçları:

  • Test sırasında normal şekilde göz kırpabilirsiniz.

  • Her ışığı görememeniz tamamen normal! Cihaz, görüşünüzün sınırını (görsel eşik) bulmak için bilerek çok sönük ışıklar da yakar. Bu yüzden "kaçırıyorum" diye endişelenmeyin.

  • Ara vermeye ihtiyacınız olursa testi duraklatabilirsiniz.

• Amacı: Glokom gibi çevresel görüşü etkileyen hastalıkların teşhis ve takibinde en güvenilir yöntemdir. Görüş alanınızın detaylı bir haritasını oluşturur.

4. Kinetik Görme Alanı Testi (Hareketli Hedefler)

• Nasıl Bir Deneyim? Statik teste benzer şekilde bir çanağa bakarsınız, ancak bu sefer yanıp sönen sabit ışıklar yerine, çevreden merkeze doğru hareket eden ışıklı hedefleri ne zaman gördüğünüzü belirtirsiniz.

• Amacı: Görme alanının sınırlarını hareketli uyaranlarla belirlemek için kullanılır.

5. Frekans İki Katına Çıkarma Perimetrisi (Optik İllüzyon Testi)

• Nasıl Bir Deneyim? Bu test, sizi bir optik illüzyonla test eder. Ekranda farklı hızlarda titreşen siyah ve beyaz dikey çubuklar belirir. Eğer bu çubukları belirli anlarda göremiyorsanız, bu durum görme alanınızda bir kayıp olduğuna işaret edebilir.

• Amacı: Görme sinirindeki belirli hücre tiplerinin hasarını erken tespit etmek için kullanılan hızlı bir tarama yöntemidir.

6. Elektroretinografi (ERG - Elektriksel Ölçüm)

• Nasıl Bir Deneyim? Bu test diğerlerinden biraz daha farklıdır. Gözleriniz damla ile genişletilir ve uyuşturulur. Göz kapağınız küçük bir aletle açık tutulur ve korneanıza minik bir elektrot yerleştirilir. Siz yanıp sönen ışıklara bakarken, bu elektrot retinanızın (gözün sinir tabakası) ışığa verdiği elektriksel tepkileri ölçer.

• Amacı: Belirli retina hastalıklarından kaynaklanan görme kaybını değerlendirmek için kullanılır.

Kimlerin Görme Alanı Haritasına İhtiyacı Var?

Görme alanı testi, aşağıdaki durumlarda düzenli göz bakımının kritik bir parçasıdır:

• Glokom hastaları veya şüphesi olanlar.

• Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu (Sarı Nokta) hastaları.

• Multiple Skleroz (MS), Tiroid göz hastalığı (Graves Hastalığı) veya Hipofiz bezi bozuklukları gibi sistemik rahatsızlıkları olanlar.

• Felç (inme) geçirmiş veya beyinde görme yollarını etkileyen bir tümör gibi merkezi sinir sistemi sorunları olan kişiler.

• Plaquenil (hidroksiklorokin) gibi retinayı etkileyebilecek ilaçları uzun süreli kullananlar (genellikle yılda bir kontrol gerekir).

• Diyabet veya yüksek tansiyon nedeniyle göz sinirinde veya retinasında damar tıkanıklığı riski taşıyanlar.

Önemli Bir Not: Sürüş Güvenliği Görme alanınızdaki önemli bir kısıtlılık, araba kullanma yeteneğinizi doğrudan etkileyebilir ve yasal olarak engel teşkil edebilir. Görme kaybınız veya sürüş güvenliğinizle ilgili endişeleriniz varsa, bu konuyu mutlaka göz doktorunuzla konuşun.

Görme Alanı Testi Yorumlama

Test bittiğinde doktorunuz size bir çıktı gösterecektir. Bu, sizin kişisel görme haritanızdır. "Normal" bir sonuç, haritanın lekesiz ve eksiksiz olması demektir. "Anormal" bir sonuç ise haritada bazı kör noktalar veya gri alanlar olduğunu gösterir.

Doktorunuz için asıl önemli olan, bu kayıpların desenidir. Örneğin, glokom genellikle haritanın kenarlarında belirli kavisli desenler oluştururken, bir felç haritanın bütün bir yarısını etkileyebilir. Doktorunuz bu haritayı yorumlayarak doğru teşhisi koyacak ve sizin için en uygun tedavi yolunu çizecektir.

Görme Alanı Testi Normal Değerleri Nedir?

Görme alanı testi sonuçlarını yorumlamak, bir cetvelle uzunluk ölçmek gibi değildir. Tek bir "doğru" veya "yanlış" sayı yoktur. Sonuçlar, sizin yaşınızdaki sağlıklı bir bireyin ortalama görme alanıyla karşılaştırılan istatistiksel bir haritadır. Doktorunuzun baktığı çıktı, bu karşılaştırmayı gösteren çeşitli sayılar ve desenler içerir.

En sık kullanılan otomatik perimetri testlerinde (Humphrey gibi), sonucu değerlendirmek için birkaç anahtar istatistiksel değere bakılır. Bu değerler, haritanızın ne kadar "normalden saptığını" gösterir. Aşağıdaki tablo, bu karmaşık görünen terimlerin ne anlama geldiğini basitçe açıklamaktadır.

Görsel Haritaları Anlamak:

• Gri Tonlama Haritası (Grayscale Map): Bu, sonucun en basit görsel temsilidir. Beyaz alanlar yüksek hassasiyeti (iyi görüş), siyah alanlar ise derin görme kaybını (kör noktaları) gösterir.

• İstatistiksel Olasılık Haritası (Probability Plots): Bu haritalar, test sonucunuzdaki her bir noktanın normal popülasyona göre ne kadar "sıra dışı" olduğunu siyah karelerle gösterir. Bir noktanın kararması, o noktanın normal insanların sadece %5'inde, %2'sinde, %1'inde veya %0.5'inde görülen bir zayıflıkta olduğu anlamına gelir. Ne kadar siyahsa, o kadar anlamlı bir kayıptır.

Önemli Uyarı: Yukarıdaki tablo ve açıklamalar sadece bilgilendirme amaçlıdır. Bu değerlerin ve haritaların yorumlanması ciddi bir uzmanlık gerektirir ve sadece göz doktorunuz tarafından yapılmalıdır. Kendi sonucunuzu bu tabloya bakarak yorumlamaya çalışmak yanlış ve yanıltıcı olabilir. Doktorunuz, tüm bu verileri sizin tıbbi geçmişinizle birleştirerek en doğru tanıyı koyacaktır.